Milieu

Marc heeft de afvalvrije beweging omarmd en hanteert de “5 V’s” — afval, vermindering, hergebruik, recycling en rot (compostering). In 2016 heeft hij de “jar challenge” met succes afgerond: vermindering van zijn afvalproductie gedurende een volledig jaar tot een maximum van 1.5 liter. Anderen die experimenteerden met een afvalvrij leven bekritiseerden hoe deze “jar tyranny” gevoelens van schuld deed ontstaan door zich te richten op het individu in plaats van op systemische veranderingen. Marc zag het echter als een “uitdaging”.

Wat houdt deze jar in en wat lijkt het te zeggen over de achterliggende persoon? Volgens Marc moet men denken dat [hij] toebehoorde aan iemand die aan de partij leeft, omdat de jar een aantal wijnflesliden en festivalemelets bevat. (Iemand) die ook oogproblemen heeft — omdat er sprake is van contactlenzen — en die lastig is, omdat hij een smartphone verbreekt!)

Verplaatsingen die een drastische vermindering van individueel en industrieel afval eisen, zijn de afgelopen 25 jaar wereldwijd toegenomen en pleiten ervoor dat “het beste afval het afval is dat niet bestaat”. Sommige personen proberen de hoeveelheid afval die hun huishouden produceert tot het absolute minimum te beperken. Sommigen die de zaak hebben omarmd, zijn in hun land en in het buitenland zeer invloedrijk geworden — zoals Béa Johnson in de Verenigde Staten, Sylvie Droulans in België en Jérémie Pichon in Frankrijk, om er maar een paar te noemen.

De eigenaar van deze jar, Marc, gebruikte ook zijn eigen “eenjarige afvalwaarde in een pot” als pedagogisch instrument bij het faciliteren van workshops namens Zero Waste Belgium, een niet-gouvernementele organisatie waarvoor hij van 2018 tot 2022 werkte.

Dit object is afkomstig van een lokaal participatief proces dat werd uitgevoerd tijdens de voorbereiding van Throwaway, waarbij lokale afvaldeskundigen betrokken waren bij het creëren van de inhoud van de tentoonstelling. Deze gemeenschappen van deskundigen hebben aan de tentoonstelling bijgedragen door middel van hun getuigenissen en door het uitlenen van voorwerpen (zoals deze). Zero Waste Belgium was een van de betrokken partners en bracht het Huis van de Europese geschiedenis in contact met Marc en andere personen.

Tijdens zijn “jar” -uitdaging heeft Marc vermeden zoveel mogelijk afval te produceren, onder meer door zelfgemaakte tandpasta te maken, herbruikbare containers te gebruiken voor afhaalmaaltijden en niet één pakket chips te kopen! Vervolgens bracht hij al zijn onvermijdelijke afval in een pot. “Afval (...) is een stevige van ons leven”, zegt Marc, die zijn jar tegelijkertijd beschouwt als “een traject van één jaar van dingen die hij niet kon vermijden, maar ook van de gebeurtenissen die hij (hij) doorleefde”. Tegenwoordig laat hij zichzelf een aantal dingen toe die hij in 2016 niet heeft gedaan — soms zelfs in chips zonder schuld — maar sommige goede gewoonten, zoals compostering, zal nooit “weggooien”!

Materiaal

Container: Glas en metaal. Inhoud: Verschillende soorten niet-recycleerbare materialen (voornamelijk kleine stukken kunststof)

Dimensie

Hoogte × diameter: 22.5 × 10 cm; Omvang: 1.5 liter

Inventarisnummer

2021.0050.154

Copyright

Huis van de Europese geschiedenis, Brussel, België

Status

Op de tijdelijke tentoonstelling Throwaway. De geschiedenis van een moderne crisis

Beeldkrediet

Foto 2022 van Regular Studio, © EU, Europees Parlement

Steeds meer mensen kiezen voor een milieuvriendelijker alternatief voor hun laatste rustplaats. Begrafenisdirecteurs bieden nu koffie en urnen aan die gemaakt zijn van gerecycleerde en biologisch afbreekbare materialen. Deze koffie wordt vervaardigd in natuurlijk hout zonder toegevoegde verontreinigende stoffen, of in wilg of zelfs karton, en heeft het voordeel dat zij goedkoper en groener is.

Alleen begraving, die bodemverontreiniging kan veroorzaken, en crematie, waarvoor veel fossiele brandstoffen nodig zijn, zijn momenteel in Wallonië toegestaan. Over de hele wereld worden echter nog andere alternatieven ontwikkeld. Het gaat onder meer om menselijke compostering — waarbij het lichaam wordt omgevormd tot humus om in een natuurlijke omgeving te worden afgebroken — of watercrematie, op basis van hetzelfde principe, maar met behulp van alkalisch water. Deze futuristische en milieuvriendelijkere methoden zijn in sommige landen al toegestaan en kunnen op een dag deel uitmaken van de begrafenisspraktijken in Europa.

Het museum van het Waalse leven organiseert in 2022-2023 een tentoonstelling over afval met als titel “Ordures — L’expo qui fait le tri” (Rubbish — een tentoonstelling die het afbakent). Het concept “geen afval” heeft een belangrijke plaats in deze tentoonstelling. Sinds 2021 wordt een groot aantal voorwerpen in verband met afvalvrij afval ingezameld om de collecties van het museum af te ronden.

Afvalvermindering is belangrijk in alle stadia van ons leven, tot aan onze dood. Alternatieven, zoals deze biologisch afbreekbare koffie, maken deel uit van de afvalvrije beweging.

Materiaal

Karton, jute en katoen

Dimensie

52 x 50.3 x 191,5 cm

Inventarisnummer

5060937

Copyright

Provincie Luik — Museum voor het Waalse leven

Status

Opgeslagen

Beeldkrediet

Provincie Luik — Museum voor het Waalse leven

Deze verpakking van sanitaire kussens — geproduceerd door Procter -Gamble onder de merknaam “altijd” — bevat 24 afzonderlijk omhulde “ultra pads” met vleugels. Zowel de buitenverpakking als de afzonderlijke omhulsels zijn gemaakt van dunne plastic folie van turquoise. De blokken zelf bestaan uit meerdere lagen synthetisch materiaal en zijn wit met daarop een lilac en lichtblauw patroon. Het merk “altijd” bracht in het begin van de jaren 1980 voor het eerst klassieke wegwerpkisten op de markt. Kort daarna introduceerde zij kussens met “vleugels” die zijn ontworpen om het pad stevig op zijn plaats te houden en te zorgen voor een betere bescherming van onderkleding. In 1991 lanceerde Procter -Gamble haar “ultra pads”, waarin enkele centimeter dikke watten of vacht werden vervangen door een absorberende kern, waardoor zeer dunne watten werden gemaakt.

Procter -Gamble werd in de Verenigde Staten opgericht door een Engelse en een Ierse migrant. Vandaag is het een multinationale onderneming die haar producten wereldwijd verkoopt. In veel Europese landen, waaronder Duitsland, Spanje en Turkije, zijn er “altijd” -pads beschikbaar.

Ter voorbereiding van deze tentoonstelling over menstruatie werden 2020 moderne sanitaire producten aan de collectie toegevoegd.

In 2017 werden in de 28 EU-lidstaten meer dan 49 miljard sanitaire producten voor eenmalig gebruik gebruikt. Materialen zoals houtpulp, katoen, viscosevezels en kunststof worden in de productie ervan opgenomen. Zodra deze artikelen — met een gewicht van 590 000 ton — werden gebruikt, kwamen ze op de stortplaats of in de verbrandingsoven terecht.

Huidige locatie

Museum van Europese culturen, Berlijn, Duitsland

Materiaal

Cellulose, synthetisch materiaal, bedrukt, gebonden

Dimensie

Hoogte × breedte × diepte: 18 x 8.5 x 8,5 cm (buitenverpakking), hoogte × breedte × diepte: 8.5 x 12 x 0,5 cm (afzonderlijke wikkels), hoogte × breedte × diepte: 23 x 15 x 0,2 cm (pad)

Inventarisnummer

N (9 D) 85/2020

Status

Opgeslagen

Beeldkrediet

Staatliche Museen zu Berlin, Museum of European Cultures/Christian Krug Public Domain Mark 1.0

In het begin van de 20e eeuw werd dit wasgoed populair in Duitsland. Ze werden gedragen door ze aan een sanitaire gordel te bevestigen. In de jaren ’1930 werd in de Duitse catalogi aanbevolen om “alle vrouwen om gezondheidsredenen” machinekant te maken. Zelfs in de jaren 1950 boden zij nog steeds de kussens aan voor 60 pfennig per stuk.

Soortgelijke gebreide parels werden in andere Europese landen gebruikt.

De pads werden in 1991 gekocht van een vrouw uit Leipzig.

Vanaf het einde van de 19e eeuw werden in Duitsland gebreide parels verkocht. Aangezien ze konden worden gewassen en gekookt, konden ze opnieuw en opnieuw worden gebruikt, wat betekent dat er geen afval was, aangezien de wegwerpkussens in de jaren 1920 op de plaats kwamen.

Huidige locatie

Museum van Europese culturen, Berlijn, Duitsland

Materiaal

Katoen, linnen, machinaal gebreid, machinaal genaaid

Dimensie

34 cm x 10 cm x 0,5 cm

Inventarisnummer

I (23 G) 542/1991

Status

Opgeslagen

Beeldkrediet

Staatliche Museen zu Berlin, Museum of European Cultures/Christian Krug Public Domain Mark 1.0

De opkomst van menstruatieproducten voor eenmalig gebruik sinds de jaren 1950 leidde niet alleen tot een nieuwe vorm van afval, maar ook tot een nieuw verontreinigingsprobleem. Voor kussens of tampons werden al te vaak weggegooid in toiletten en veroorzaakte een milieuprobleem van waterverontreiniging tot nu toe vrijwel onbekend qua omvang. Dit leidde tot de introductie van vuilnisblikjes in “dames” -toiletten. Bedrijven zoals Canon Hygiene (nu Citronhygiene), PHS of Rentokil hebben afvalvuilnisblikjes op de markt gebracht die speciaal zijn ontworpen voor openbare “dames” -toiletten: Enerzijds werden ze geacht te passen in de smalle cubicles die zich nog naast het toilet bevinden. Anderzijds moest een klep in het deksel de inhoud van de bak van zicht verbergen en aanraken. Het model dat het MEK aan zijn collectie heeft toegevoegd, wordt sinds 1995 geproduceerd door CWS, een in Duitsland opgerichte onderneming. Het komt nu heel vaak voor op openbare plaatsen in Duitsland, op scholen, universiteiten of op luchthavens.

CWS biedt in heel Europa de hygiënische vuilnisblikjes aan. De afvalblikjes worden door de klanten gehuurd. De CWS-dienst omvat regelmatige reiniging en ontsmetting van de vuilnisbakken. De wasvoorzieningen voor het schoonmaken van de bakken zijn ook in heel Europa te vinden.

Ter voorbereiding van een tentoonstelling over menstruatie namen de curatoren van het Museum of European Cultures (MEK) het onderzoek van Camilla Røstvik over. Ze onderzoekt de geschiedenis van afvalbakken voor hygiënisch afval — alledaagse voorwerpen die op grote schaal worden gebruikt en zeer vertrouwd zijn met menstruatoren in hun dagelijks leven. Als museum van alledaagse cultuur is het MEK bijzonder geïnteresseerd in dergelijke beweerdelijk banale voorwerpen waarvan de geschiedenis weinig bekend is of waarvan het gebruik zelden in twijfel wordt getrokken. Voor de tentoonstelling vroegen de curatoren daarom om een tentoonstelling van verschillende fabrikanten van sanitaire afvalblikjes en ontvingen zij onder meer dit merknieuwe specimen.

Vuilnisblikjes voor hygiënisch afval met privacydeksels zijn tot dusver bijna uitsluitend aangetroffen in “dames” -toiletten. Zij zijn speciaal ontworpen voor de verwijdering van menstrueel afval. Dit wijst erop dat het om een bijzonder afval gaat — het is “vrouwelijk afval”. Dit wordt ook als potentieel toxisch beschouwd. Om er zeker van te zijn dat de thesis van “menotoxine” of toxisch menstrueel bloed al geruime tijd is weerlegd. Met de opkomst van hiv werd de angst voor besmetting via bloed echter hernieuwd. Er is nauwelijks onderzoek naar de vraag of gebruikte menstruatieproducten een infectieus risico vormen. In hun ontwerp zijn menstruatievuilnisblikjes bedoeld om “vrouwelijk afval” onschadelijk te maken: Veel modellen kunnen worden geopend zonder ze met uw handen te hoeven raken. De klep in het deksel voorkomt dat de reeds aanwezige schil wordt waargenomen of aangeraakt.

Materiaal

Kunststof

Dimensie

52,5 × 34,5 × 20,0 cm

Inventarisnummer

N (9 D) 63/2022

Status

Opgeslagen

Beeldkrediet

Staatliche Museen zu Berlin, Museum Europäischer Kulturen/Christian Krug Public Domain Mark 1.0

De Fleurcup is een wasbare en herbruikbare menstruatiecup die vrouwen een milieuvriendelijker alternatief biedt voor hun behoeften aan vrouwelijke hygiëne.

Steeds meer winkels in Europa sluiten zich aan bij de afvalvrije beweging door wasbare en herbruikbare producten voor te stellen, met name voor vrouwelijke hygiëne. Dit komt tegemoet aan de toenemende vraag van het publiek in Europa naar manieren waarop individuen hun rol kunnen spelen bij de aanpak van milieukwesties.

Het museum van het Waalse leven organiseert in 2022-2023 een tentoonstelling over afval met als titel “Ordures — L’expo qui fait le tri” (Rubbish — een tentoonstelling die het afbakent). Het concept “geen afval” heeft een belangrijke plaats in deze tentoonstelling. Sinds 2021 wordt een groot aantal voorwerpen in verband met afvalvrij afval ingezameld om de collecties van het museum af te ronden.

Wegwerptampons en maandverbanden veroorzaken milieu- en gezondheidsproblemen. De afwasbare menstruatiecup is een alternatief dat het huishoudelijk afval verlaagt.

Materiaal

Siliconen

Dimensie

7 x 4,5 cm

Inventarisnummer

5061345

Copyright

Provincie Luik — Museum voor het Waalse leven

Status

Opgeslagen

Beeldkrediet

Provincie Luik — Museum voor het Waalse leven

Een grote schoudertas voor dagelijks gebruik en voor winkelen. Het is gemaakt van oude reclamebanners voor museumtentoonstellingen. Het Museum of Recent History Celje heeft al vele jaren reclame gemaakt voor zijn tentoonstellingen op grote spandoeken die aan de voorzijde van het gebouw zijn opgehangen. Spandoeken die reclame maken voor tijdelijke tentoonstellingen hebben hun doel na enkele maanden gediend, maar het dekzeil waaruit zij worden gemaakt, is nog steeds in goede staat. Elke zak wordt van een bedrukt dekzeil gesneden en met de hand gestikt, en is daarom een van de soorten. De inzameling van zakken van reclamebanners wordt in de museumwinkel verkocht.

Het materiaal waaruit de zakken worden gemaakt, werd in het buitenland geproduceerd en in Slovenië gedrukt. De zakken zijn in Slovenië ontworpen en gestikt. Ze worden verkocht in de museumwinkel in het Museum of Recent History Celje. Bezoekers die de tassen kopen, zullen dan ook voormalige reclamebanners in het museum meenemen naar steden in heel Slovenië, Europa en de rest van de wereld.

De tassen worden op bestelling gemaakt bij oude museumbanners, waarbij gebruik wordt gemaakt van de platenvellen waarop we reclame maken voor museumtentoonstellingen. Een van de tassen bevindt zich in de Urbano-collectie van het museum, die verschillende artikelen bevat die verband houden met het leven in de stad en de populaire cultuur. De zak maakt deel uit van de inzameling van het museum, omdat hij de trend in de richting van recycling, hergebruik en lokale productie weerspiegelt.

De tassen zijn gemaakt van oude dekzeilbanners die reclame maken voor museumtentoonstellingen. De tarpauline die wordt gebruikt om reclame te maken voor tijdelijke tentoonstellingen heeft zijn nut na enkele maanden gediend. De spandoeken zijn groot, zodat ze veel opslagruimte innemen, maar het zou een schaamte zijn om ze weg te gooien omdat ze gemaakt zijn van hoogwaardig materiaal voor meervoudig gebruik. Het is zeer gemakkelijk om te snijden en te stikken en presteert uitstekend bij dagelijks gebruik. In plaats van te worden weggegooid, wordt het deeg dus omgezet in schoudertassen die in de winkel in het Museum of Recent History Celje worden verkocht.

Materiaal

Deklaag, tape/print, snijden, stikken

Dimensie

740x380x60 mm

Inventarisnummer

745: CEL; U-683

Copyright

Celje Museum of Recent History

Status

Opgeslagen

Beeldkrediet

Matic Javornik

Het meest draagbare kledingstuk in het dagelijks leven is het T-shirt, dat een boodschap kan dragen, een trendy merkshirt of een goed gedragen maar kostbare zaak aan de drager kan zijn vanwege zijn verhaal. Voor upcycling zijn verschillende geïnformeerde partners nodig: iemand met het idee en, tegenwoordig, ook een bewuste modekoper. In 2009 nam een ontwerper van T-shirt een uitdaging aan om een T-shirt te creëren voor de deelnemers aan het grootste festival van Estland — lied- en dansfestival — volledig uit textielafval. Het was zeker een voorbeeldige eco-duurzame ontwerpactie in de Baltische landen/Europa, waaraan in korte tijd (zomer) meer dan 20 000 mensen deelnamen.

Verhaal over hoe afval kan worden vermeden, schoon water kan worden bespaard door gebruik te maken van een ander productieproces en hoe het moet worden toegepast om “het te gebruiken” in plaats van “weggooien” in de context van textielafval van massaproductie.

“Weten we dat het voor de productie van één kledingstuk gemiddeld ongeveer 310 gram stof kost? Aangezien alle 23 000 overhemden voor het dans- en dansfestival van 2009 werden vervaardigd uit overproductie afkomstig van massaproductie, hebben we voorkomen dat ongeveer 7 130 kg nieuw weefsel moest worden geproduceerd. Daardoor hebben we 82 570 liter (82 570 m³) water en in totaal 80 040 kWh energie bespaard en 41 989 kg CO-emissies voorkomen. Esten bedanken u met trots aan alle deelnemers aan het festival, die een echte bijdrage hebben geleverd aan de verandering van de mondiale industrie en aan het verschaffen van nuttige basiskennis voor de ontwikkeling van de nieuwe textielstrategie van de Europese Commissie.

Plaatsen: zang- en dansfestivals, zomerevenementen. Reet Aus, PhD (2022) is een internationaal gerenommeerde hoogleraar liberale kunst aan de Universiteit van Tartu, senior onderzoeker aan de Estse Kunstacademie, neemt deel aan internationale onderzoeksprojecten, hielp bij de ontwikkeling van de nieuwe textielstrategie 2035 van de Europese Commissie en is onderzoeker in het DiMa Sustainable Design and Material Lab aan de Estse Kunstacademie.

De studentententoonstelling die door het Museum in de DIY Gallery werd georganiseerd, bracht studenten, professionals, wetenschappers en professionals uit het hoger secundair onderwijs bijeen. Reizen in Tijd leiden een bezoeker via de permanente tentoonstelling “Encounters” van het Estse nationale museum, waar ook de thema’s Innovatie, Mensen en Milieu aan bod komen. In samenwerking met de Estse stichting Song en Dance Celebration. Een modern museum verzamelt verhalen en objecten die de mondiale maatschappelijke thema’s weerspiegelen — ecologisch duurzame standpunten en materialen.

Tijdens de gezamenlijke tentoonstelling analyseerden we samen met de leerlingen hoe katoen uit het veld wordt omgezet in vuilstortplaats, via productie/distributie/thuisconsumptie en marktoverschotten, en welke kansen de circulaire economie biedt.

Afval van massaproductie geeft steeds meer reden om te innoveren, de werkelijke hoeveelheden katoenvezeloverschot te berekenen en manieren te vinden om het te gebruiken voordat het materiaal onbruikbaar wordt. Plus mondiale vragen, hoe de circulaire economie actief op gang kan worden gebracht, hoe de kennis over wenselijke consumptiegewoonten en dagelijkse recycling (afvalscheiding) op het niveau van de burgers kan worden gebracht.

Materiaal

Genaaid in fabriek

Dimensie

Duurzaam en milieuvriendelijk ontwerp/duurzame productie

Inventarisnummer

Lening

Copyright

Ests Nationaal Museum

Status

In textiellab, gedigitaliseerd

Beeldkrediet

Ests Nationaal Museum