- Datum
- 10 december 2025, 18:00-21:00 (CET)
- Locatie
- Huis van de Europese geschiedenis, Rue Belliard/straat 135, 1000 Brussel, België
Dit jaar is het 30 jaar geleden dat de oorlog in Bosnië-Herzegovina eindigde met het vredesakkoord van Dayton in 1995. Het landschap en de inwoners van Sarajevo, die een lange en bloedige belegering hebben doorstaan, dragen nog steeds de littekens van deze oorlog. In 2021 hebben kunstenaar Smirna Kulenović (geboren in 1994) en een groep van 100 vrouwen 1000 calendulaplantjes geplant in oude loopgraven op de heuvel van Zlatište. Hiermee creëerden ze een levend monument en zetten ze een proces van sociale en ecologische genezing in gang.
De tentoonstelling “Onvoltooid verleden - een Europees album” presenteert de gemeenschapsperformance van Smirna Kulenović, getiteld “Notre jardin de famille” (Onze familietuin), in het gedeelte gewijd aan “Herdenken in het post-heroïsche tijdperk”. In het kader van de reeks “Door de lens van…” zal de kunstenaar haar persoonlijke verhaal delen en spreken over het belang van het project “Onze familietuin”.
De voertaal van het evenement is Engels. Bij de toegang tot het gebouw worden veiligheidscontroles uitgevoerd, dus zorg dat u ruim op tijd aanwezig bent.
Programma
door Simina Bădică, conservator
door Smirna Kulenović
met het publiek
de tentoonstelling Onvoltooid verleden - een Europees album
Het is fascinerend om te zien hoe de natuur zich veel sneller kan herstellen dan de mens.
Zlatište is een heuvel die uitkijkt over Sarajevo; een wond in de geschiedenis van mijn familie.
Over de kunstenaar
Smirna Kulenović is een transdisciplinaire kunstenaar, onderzoeker, docent en ritualist wiens praktijk kunst, ecologie en herinnering met elkaar verweeft.
Ze werd geboren in het belegerde Sarajevo en onderzoekt hoe belichaamde rituelen, plantaardige intelligentie en voorouderlijke praktijken landschappen en gemeenschappen genezen die verzwakt zijn door oorlog, ontheemding en ecologisch geweld.
Ze werkt in de hele Balkan, met name in de mediterrane bioregio, en creëert pelgrimstochten, films, installaties en educatieve projecten die voorouderlijke wijsheid opnieuw verbinden met toekomstige veerkracht.
Haar lopende doctoraatsstudie aan de UdK Berlin, “Witchcraft for the Wounded Earth” (“Hekserij voor de gekwetste aarde”), verbindt eco-somatica, dekoloniaal feminisme en rituele kunst, en transformeert collectieve wonden in daden van zorg en herworteling. Met haar werk cultiveert Kulenović ruimtes waar kunst alchemie wordt en zorgt ze voor de veerkracht van mensen en meer dan menselijke werelden.
Haar artistieke veelzijdigheid strekt zich uit tot documentairefilms; Notre jardin de famille (2021) en Le Test de maturité (2012) hebben prijzen gewonnen op Europese en Amerikaanse filmfestivals.

Grootmoeder, moeder en dochter maken zich klaar om bloemen te planten in de oude loopgraven die van 1992 tot 1996 werden gebruikt om Sarajevo te belegeren.