Wat is jouw geschiedenis?
Onlineworkshop met leerlingen uit het basisonderwijs ter gelegenheid van de Internationale Herdenkingsdag voor de Holocaust
Door Marie-Mathilde Wielgus
Op de internationale dag ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de Holocaust nodigde het Huis van de Europese geschiedenis het publiek uit voor een onlinevertoning van de film “Son of Saul”, met daarbij aansluitend een debat. Het organiseerde ook een onlineworkshop voor leerlingen met als titel “Wat is jouw geschiedenis?” Dit alles vond plaats in het kader van de 77e herdenking van de bevrijding van het concentratiekamp Auschwitz.
Twee klassen van elfjarigen namen aan de workshop deel: een klas van de Europese School in Alicante en een klas van de Britse Internationale School in Brussel. Museumpedagoog Laurence Bragard vertelde tijdens de eerste sessie van de workshop over het Huis van de Europese geschiedenis en over de manier waarop het museum de Tweede Wereldoorlog en de herinnering aan de Shoah presenteert en levend houdt. Wat kan een “huis” van de Europese geschiedenis tentoonstellen? De kinderen zaten boordevol ideeën: ze dachten aan foto’s, uniformen, schatten van Europese landen, wapens, treinen en tanks. Ze wilden verhalen horen over burgeroorlogen, kolonisatie en Europese mogendheden. Omdat de workshop in het teken stond van de herdenking van de Holocaust, mochten de kinderen vertellen wat ze daarover wisten: de deportatie en genocide van Europese Joden, de concentratiekampen, de gaskamers, de geschiedenis van uit elkaar gereten gezinnen, gestolen persoonlijke voorwerpen en schendingen van de mensenrechten.
In de museumcollectie bevindt zich een uniek object waarmee de workshop werd ondersteund: de jas van Josef. Josef Fränkel overleefde als enige van zijn familie de Holocaust. Zijn dochter, kunstenares Ritula Fränkel, en haar echtgenoot Nicholas Morris stelden een jas samen met foto’s en documenten uit het leven van haar vader. Zo creëerden ze een persoonlijk en symbolisch gedenkteken. Met deze jas als voorbeeld gingen de kinderen aan de slag om zelf een jas te maken. Met tekeningen en foto’s moesten ze uitleggen hoe zij omgaan met moeilijke momenten in hun leven.
Tijdens de tweede sessie vertelden de kinderen wat ze in de twee weken voor de workshop hadden gedaan: in de klas hadden ze boeken gelezen en films bekeken, en die besproken als voorbereiding op de workshop. Elke klas had een jas bij zich en beschreef tijdens de workshop hoe ze die had samengesteld. De leerlingen van de Europese School in Alicante gebruikten de linkerkant van de jas om tekeningen te maken en afbeeldingen op te hangen van dingen die hun dierbaar waren. Op de rechterkant stonden hun wensen voor de toekomst, en op de achterkant waren de problemen te zien die met de pandemie verband hielden en het gemis van familieleden die ver weg woonden. De leerlingen van de Britse Internationale School in Brussel stelden schriftelijke getuigenissen op, die ze tijdens de sessie op de jas nietten. Op de mouwen van de jas kwamen hun persoonlijke uitdagingen, op de achterkant de gevolgen die historische conflicten voor hun familieleden in India en Roemenië hadden gehad. Op de voorkant zetten de leerlingen de gezondheidscrisis, de isolatie en het dragen van de mondkapjes die niet alleen onze gezichten maar ook “onze persoonlijkheden” bedekken, zoals een leerling opmerkte.
Mark Scott, leraar aan de Europese School in Alicante, zei dat een van de uitdagingen van deze oefening was om de positieve kant in te zien van moeilijke situaties in het leven, en dat het gemakkelijker is om zulke problemen te overwinnen wanneer we beseffen wat ons dierbaar is, zoals familie, vrienden en huisdieren. Hij benadrukte hoe belangrijk de jas van Josef was om het verhaal van de Holocaust voor de kinderen concreter en persoonlijker te maken. Beverly Tranter, van de Britse Internationale School in Brussel, gaf aan dat de oefening niet alleen een educatief aspect had, maar de kinderen ook de gelegenheid gaf om te werken aan hun psychologisch welzijn en om hun heftige gevoelens en onzekerheden onder woorden te brengen.
Het Huis van de Europese geschiedenis bedankt de leerlingen en hun leraren voor hun deelname aan deze workshop en de herdenking van deze internationale dag ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de Holocaust.
